“Không có muỗi vằn, không có loăng quăng, không còn sốt xuất huyết”!
Muỗi vằn Ades aegypti là véc tơ chính trung gian truyền bệnh sốt xuất huyết Dengue ở nhiều quốc gia trên thế giới. Tuy nhiên, hiện vẫn còn nhiều người chưa hiểu biết rõ những đặc điểm sinh sống, hoạt động của loài muỗi này có liên quan đến bệnh bệnh sốt xuất huyết Dengue như thế nào, nên vấn đề phòng chống căn bệnh này còn rất hạn chế, làm cho bệnh sốt xuất huyết Dengue hằng năm vẫn cứ “đến hẹn lại lên”, khó ngăn chặn và kiểm soát căn bệnh này một cách triệt để.
Trong quá trình thực tiễn làm công tác côn trùng “ba diệt”, nhiều năm trực tiếp giám sát điều tra muỗi và bọ gậy truyền bệnh sốt xuất huyết, chúng tôi thấy rằng muỗi vằn truyền bệnh sốt xuất huyết là loại sống chủ yếu trong nhà, mọi hoạt động trong vòng đời gắn liền với đời sống con người. Chúng tìm mồi suốt ngày, nhưng thường hoạt động tích cực vào sáng sớm và chập choạng tối, chỉ đậu nghỉ khi đã no máu hoặc vào ban đêm. Muỗi vằn thích tìm vật chủ người trong nhà hoặc ngoài hiên nhà và chỉ trú đậu tiêu máu trong nhà, ít thấy muỗi tìm đốt người hay trú đậu ngoài nhà. Đặc biệt, chúng rất thích đậu trên các loại vải có màu sẫm tối, tối đậm, nhiều lông tơ mịn: áo len, quần jean và cũng thích trú đậu trên quần áo chưa giặt giũ, có mùi mồ hôi. Loài muỗi này rất tinh ranh, nhanh nhẹn, thường bay lượn quan sát chỗ người lớn lao động hay trẻ em sinh hoạt vui chơi. Khi có thời cơ, sẵn sàng đáp xuống, đậu lên chỗ da hở và hút máu ngay, rồi bay đi rất nhanh, vì chúng không rình mồi, không gây mê da khi đốt như nhiều loại muỗi khác. Muỗi SXH chỉ đẻ ở các vật chứa nước sạch có sẵn trong nhà và xung quanh hiên nhà, nhất là những vật chứa có ánh sáng mặt trời chiếu rọi 30-40%/ngày (cho nước ấm), chưa thấy tài liệu nào ghi nhận muỗi vằn đẻ nơi nước dơ bẩn.
Mật độ muỗi vằn Ades aegypti trong mỗi gia đình, đặc biệt là trong vùng dịch (vào đầu và cuối mùa mưa hoặc những thời kỳ nắng nóng xen kẽ mưa rào trong mùa mưa) thường rất cao, chính áp lực mật số cao cũng buộc chúng phải phân tán tìm mồi và gieo rắc mầm bệnh. Để không có loài muỗi vằn thì quả là khó khăn, vì chúng ta không thể nào diệt hết chúng được.